UGLEDNI KNJIŽEVNI KRITIČAR SAŠA ĆIRIĆ U ČASOPISU  “SIC!” OBJAVLJUJE KRITIKU PRIČA IZ “STRAHA OD PROMAJE”

Četvrtak, 31. oktobar 2013.
Autor: Saša Ćirić
Tekst: “Misija političke subverzije“, SIC!, Trinaesti broj

…

U zbiru, kategorija subverzivnog u tri navodne subverzivne priče Slobodana Bubnjevića ispoljava se kao subverzija u smislu kritičkog osporavanja ili ludičkog izokretanja korpusa tvrdih istina ili sankcionisanih narativa (o Miroslavljevom jevanđelju, Kosovskom boju, Vuku Karadžiću kao rodonačelniku narodnog jezika i reformisanog pravopisa).

U priči „Freska“ gotovo da nema subverzivnosti. Sadržaj murala je provokacija za moralne čistunce i konzervativce čiji su umovi cementirani normativnom poetikom herojski uzvišenog i reprezentaciono dostojanstvenog. Za autore murala njegov sadržaj je tek način da poruče da odbacuju teror kosovskog diskursa, da ne pristaju da budu taoci davno prošlog vremena i jednog ideološki tendenciozno protumačenog događaja.

U priči „Jevanđelje grešnoga Gligorija“ poenta nije jednostavna i nije domišljena. Prepis kultnog jevanđelja treba da služi kao duhovni stožer opstanka naroda na prostoru koji je ostao van dometa srpske državne vlasti, ali prevodilačke dvosmislice bacaju senku na autoritet istine koja se jevanđeljem prenosi. Otuda je i završni odlazak „u tminu“ Gligorija i Sofije takođe dvosmislen. On može značiti neuspeh jednog sumnjivog poduhvata, kakav je stvaranje novog prepisa, koji nije išao za tim da suoči narod sa istinom o delovanju krvoloka ili nepodopštinama pravoslavne crkve u Srba, već ka jednom mističko-magijskom ritualu. Opet, odlazak u tminu dvoje likova može značiti i nastavljanje naopakog činjenja, budući da prepis odnose na mesto gde im je naloženo da to urade.

Priča „Zamišljeni slučaj“ subverzivna je na nekoliko nivoa: kao parabiografska intervencija u biografiju Vuka Karadžića, kao preispitivanje načina konstruisanja nacionalnog identiteta, kao ismevanje nerazlučive simbioze informacije i dezinformacije i stihijnog kretanja te simbioze diljem planete.

Ipak, u osnovi svih subverzija postoji podloga koja protivreči postmodernom postupku, u domaćim književnostima jednakim etičkom nihilizmu ili epistemološkom agnosticizmu: to je kritika naučnog i prosvetiteljskog tipa, zasnovana na prikupljanju i proveravanju činjenica uz protivljenje nasilju i restrikcijama. Priče je kao izraz pripovedne strategije i oblik estetske konstrukcije nemoguće svesti na ovu kritičku osnovu, ali ih nije moguće ni odvojiti od nje.

Pročitajte celu kritiku u Časopisu SIC

Pogledajte druge
REAKCIJE